Copyright © Heemkring Wieze 2000-2025. Website by Rik Vermeir & Luc Verleysen(Myrmo).











De meiboom te Wieze.


De meiboom op de dorpsplaats van Wieze.

Elk jaar wordt door de Meiboommaatschappij ‘Samen Sterk’ de eeuwenoude traditie in stand gehouden door het ‘planten’ van de meiboom. Voor de Oudheidkundige Kring H.H. Salvator is het één van onze doelstellingen om deze oude dorpsgewoonte levendig te houden.
Het imposante en prachtig versierde exemplaar dat elk jaar op het dorpsplein te Wieze prijkt, is een getrouwe kopie van de grafelijke meiboom die tot mei 1940 aan de kasteelingang stond.
De vervaardiging van de meiboom vergde honderden uren arbeid. De boom wordt niet meer ‘geplant’ maar scharniert in een zware ijzeren stoel die verankerd is aan een betonnen fundament van zeven kubieke meter. Dit fundament dient tevens als tegengewicht bij het optrekken van de zware last.
De boom bestaat nog uit enkele originele delen van de oude, grafelijke meiboom. Dat zijn: het lichtijzeren sierstuk bovenop de boom, de getopte vergulde gravenkroon, de sierkoorden met de in hout gedraaide klokjes, de haakjes waaraan deze koorden hangen en de vier, in lichtijzer gesmede sierstukken die dienen als steun voor de houten balkjes waarop de ‘molekens’ staan.
Andere onderdelen, die door de tand des tijd zijn aangetast, worden zorgvuldig bewaard door de Oudheidkundige Kring.

Wat is een meiboom?
De meiboom was oorspronkelijk een levendige boom die men op de eerste meidag kapte, met bloemen en kransen versierde, en dan plantte op de voornaamste dorpsplaats.
Rond deze boom werd gedanst, meiliederen gezongen en menig pint gedronken. Met de meegebrachte takken en twijgen werden de huizen van de dorpsoverheden en andere hooggeëerde personen versierd.
Volgens sommige deskundigen zou dit gebruik ver in de geschiedenis terug gaan en zijn oorsprong vinden bij de Germanen, zelfs tot bij de Kelten.


Spelende kinderen aan de voet van de meiboom ter hoogte van de Brouwerij Callebaut in de Molenstraat te Wieze. Foto genomen rond 1900.

Wat was het doel bij het planten van de meiboom?
Wanneer de maand mei zich aankondigt, is de winter voorbij. De meizon doet overal nieuw leven ontwaken. Het ‘planten van de mei’ is dus niets anders dan een vaarwel aan de winter en een welkom aan het nieuwe leven, aan de zon.
Vroeger gingen deze feesten ook gepaard met het stoken van vuren, om op symbolische wijze de winter en de kwade geesten te verbranden.

Hoe oud is het gebruik in Wieze?
Aangezien Wieze bekend staat als één van de oudste dorpen in Vlaanderen, zal ook het gebruik om de mei te planten heel oud zijn. Uiteraard is het altijd moeilijk om daar schriftelijke bronnen van terug te vinden. En toch vinden we in Wieze een spoor dat terug gaat tot 1667!
In het rekeningboek van Wieze Capittel leest men dat er in dit jaar ‘8 schellingen groten’ betaald zijn aan Duitse soldaten van het ‘gaernisoen liggende binnen Denremon(de)’ en dit om geen ‘meibomen te kappen binnen deser heerlykhede’. (deser heerlykhede is Wieze)
De boom in Wieze heeft ook model gestaan voor tientallen meibomen in de wijde omtrek. In 1916 stond er in het tijdschrift ‘Vlaamsch Leven’ : ‘Wieze was hoogstwaarschijnlijk het uitgangspunt van waar dat volksgebruik zich over heel de streek Dendermonde – Aalst – Ninove – Assche verbreidde. Al die meibomen zijn naar hetzelfde plan vervaardigd en hebben dezelfde versiersels’.

• De Honderdjarige Meiboommaatschappij ‘Eendracht’

De meiboom aan de kasteelingang.

Deze werd gesticht op 22 april 1818 en men schreef in 1830 in haar standregelen: ‘Voor doelwit hebbende eenen meiboom op te rigten strekkende tot dankbewijs aan den weledelen gestrengen heer Frans de Clerque Wissocq, mitsgaders aan de weledele vrouwe Eugenia della Faille en achtbare afstammelingen’.
Met de Tweede Wereldoorlog eindigde deze Meiboomgilde en ook de meiboom verdween aan de kasteelingang. De paal van de boom werd gebruikt als vlaggenmast voor het Leiderskamp Reimond Tollenaere en staat sinds toen nog steeds op het kasteeldomein!

De meiboom op de Rooien

Deze eenvoudige meiboom had een grote en folkloristische waarde. Hij werd vervaardigd in de 19e eeuw door Fredericus Troch. De boom werd geplaatst op het kruispunt Rooien en de weg naar Bontegem. Deze meiboomtraditie verdween rond 1939.

De Meiboommaatschappij ‘Eendracht’ Rooien

Deze werd gesticht op 30 maart 1961. Op 30 april werd de meiboom geplant aan het café ‘De Brouwersvink’. Planten en uitdoen gingen gepaard met een gezellig onderonsje voor het bestuur en de buren.
Deze traditie op de Rooien is ook teloor gegaan. De meiboom werd voor het laatst opgericht in 2007.

De meiboom van de familie Callebaut

Voor 1914 stond de meiboom aan het kruispunt Streekbaan – Molenstraat, en na de Eerste Wereldoorlog aan de paardenstallen.
Bij het planten op 30 april werd de boom ingehaald door het Rood Muziek, dat de herbergen van de Brouwerij Callebaut bezocht, gevolgd door een dansende menigte. Bij het uitdoen van de boom werden enkele flessen bier in de put gelaten, als traktatie voor de meiboomplanters van het volgend jaar.
Ook deze meiboom is verdwenen na de oorlog.

De Meiboommaatschappij ‘Samen Sterk’

Deze maatschappij is ontstaan uit de samenwerking van de Oudheidkundige Kring H.H. Salvator Wieze en de Vereniging voor Vreemdelingenverkeer van Wieze (V.V.V.) Sinds 1994 onderhouden de bestuursleden van de maatschappij elk jaar, op 30 april, het planten van de meiboom.
Dit op onze eeuwenoude dorpsplaats, vóór de parochiekerk, die in de loop van haar geschiedenis al zovele veranderingen in ons dorp heeft meegemaakt. Met deze meiboom willen we de maand mei, tevens Mariamaand, verwelkomen. Hij brengt hulde aan het nieuwe leven dat overal ontluikt en hij staat er ook tot meerdere ‘Eer en Glorie’ van Wieze dat binnen de fusie zijn eigenheid wil en zal bewaren.